Blok zincirinde Sıfır Bilgi İspatı (Zero Knowledge Proof — ZKP) nedir?

WhiteBIT
Yayınlanma tarihi 09 March 2023
4902
Blok zincirinde Sıfır Bilgi İspatı (Zero Knowledge Proof — ZKP) nedir?

İçindekiler

  • Tamlık, kanıtın test ifadesinin doğru olmasını sağlama yeteneğini ifade eder.
  • Sağlamlık, doğrulanabilir bir beyanın doğru olduğunu ve tahrif edilmediğini temin etmek için kanıtlama yeteneğini ifade eder.
  • Sıfır bilgi, kanıtın test edilen iddia hakkında herhangi bir ek bilgi ortaya çıkarmaması anlamına gelir.

Sıfır bilgi ispatı blok zincirinde nasıl çalışır?

Sıfır bilgi ispatlarının artıları ve eksileri nelerdir?

  • Gizlilik. ZKP’nin en önemli avantajlarından biri, doğrulanmakta olan verilerin gizliliğini koruma yeteneğidir. İfadenin kendisi hakkında ek bilgi vermeden bilginin bütünlüğünü ve doğruluğunu doğrular.
  • Özlük. Yöntem dahilindeki kanıtların oluşturulması hızlıdır, yani doğrulama süreci fazla zaman gerektirmemelidir.
  • Etkileşimsizlik. ZKP’ler etkileşimsizdir, yani ispatlayıcının doğrulama işlemi sırasında doğrulayıcı ile iletişim kurmasına gerek yoktur.
  • Doğrulama. ZKP’ler doğrulanabilirdir, yani herkes ek bilgiye ihtiyaç duymadan ispatı kontrol edebilir ve geçerliliğini teyit edebilir.
  • Akıllı sözleşmelerle uyumluluk. ZKP, özel ve doğrulanabilir akıllı sözleşmeler oluşturmak için kullanılabilir.
  • Karmaşıklık. ZKP’nin oluşturulması ve uygulanması karmaşık olabilir, yüksek düzeyde matematik bilgisi ve hesaplama kaynakları gerektirir.
  • Zincir dışı üretim. ZKP’ler zincir dışında oluşturulur, bu da kötü niyetli aktörlerin sahte ispatlar oluşturma riski olduğu anlamına gelir.
  • Sınırlı uygulanabilirlik. ZKP tüm veri türleri veya kullanım durumları için uygun değildir. Belirli türdeki sorunlar veya verilerle en iyi şekilde çalışır.
  • Sınırlı ölçeklenebilirlik. ZKP hesaplama açısından yoğun olabilir ve büyük veri setleri için iyi ölçeklenemeyebilir.
  • Kurulumda bir tröst gerektirir. ZKP, bir sıradan referans dizesinin (Common Reference String — CRS) oluşturulduğu bir kurulum aşaması gerektirir. Bu CRS gizli tutulmalıdır. CRS tehlikeye girerse, tüm sistemin güvenliği tehlikeye girebilir.

Zk-SNARK ve zk-STARK nedir?