Kriptoda Futures İşlemleri Nedir?: Bitcoin Vadeli İşlemler Nedir?

WhiteBIT
Yayınlanma tarihi 07 March 2023
5593
Kriptoda Futures İşlemleri Nedir?: Bitcoin Vadeli İşlemler Nedir?

İçindekiler

Kripto vadeli işlem sözleşmeleri günümüzün en popüler dijital alım satım araçları arasındadır. Peki dünyanın her yerindeki yatırımcılar tarafından uzun süredir bilinen bu sözleşmeler kripto dünyasında nasıl işliyor? Eğer kripto vadeli işlemler konusunda siz de bir şeyler öğrenmek istiyorsanız, aşağıdaki bilgiler bu aracın nasıl işlediğine dair detaylı bilgiler kazanmanızı sağlayacaktır.

Bu makalemizde; kripto paralarla yapılan vadeli işlemlerin tarihi gelişimini, vadeli kontrat nedir, options ne demek ve futures işlemi nasıl yapılır onu öğreneceğiz. Ayrıca hem yeni başlayanlar hem de deneyimli tüccarlar için vadeli işlemlere dair bazı tüyoları da paylaşacağız. Vadeli piyasa nedir ve çok daha fazlası aşağıdaki yazıda sizi bekliyor.

Alakalı makale:
Profit&Loss (Kazanç ve Zarar) nedir? Nasıl hesaplanır?

Alakalı makale:

Profit&Loss (Kazanç ve Zarar) nedir? Nasıl hesaplanır?
Makaleyi okuyun

Kriptoda vadeli işlem nedir?

Vadeli işlem tam olarak ne demek? Vadeli işlem sözleşmeleri, veya vadeli işlemler, finansın genelinde de sık sık kullanılan kripto türevleri olarak mevcut olmalarıyla beraber belli bir tarih ve fiyattan varlıkların alımı veya satımı üzerine yapılan sözleşmelerdir. Aynı marj ticaretinde olduğu gibi; hisseler, emtialar ve aynı şekilde kripto paralar da varlık olarak davranabilirler. Sözleşme süresi sonunda taraflar satın alındığı zamanki piyasa fiyatını dikkate almadan o anki alım satım fiyatından hareket ederek sorumluluklarını yerine getirmek zorundadırlar.

Spot ve marj ticaretinin aksine vadeli işlem yaparken kişiler varlığın direkt sahibi olmazlar ve uzun veya kısa pozisyonlar açabilirler. Eğer vadeli işlem sözleşmeniz bulunuyorsa, fiyat spekülasyonu yapmak için varlığın elinizde olması bir gereklilik değildir. Kripto türev ticareti gerçekleştirerek bir varlığın fiyatının düşme ihtimaline karşı kendinizi güvene alabilir veya portföyünüzü yüksek piyasa değişkenliğine karşı koruyabilirsiniz.

Her sözleşme aşağıdaki bilgileri içerir:

  1. Ad, ticker, boyut ve sözleşme türü;
  2. Bitiş tarihi (perpetual -sürekli- sözleşmeler için geçerli değildir);
  3. Arkasındaki varlığın değerinin belirlenmesi;
  4. Kaldıraç;
  5. Ödemenin gerçekleşeceği para birimi.

Vadeli işlem sözleşmelerinin tarihçesi

Bazı raporlara göre ilk vadeli işlem borsası Orta Çağlarda Osaka, Japonya’da pirinç ticareti üstüne kurulmuştur. Alışık olduğumuz vadeli işlem sözleşmeleriyse çok daha sonra gelmiştir.

19. yüzyılın ortasında Chicago bir ticaret patlaması yaşadı. Bu şehir 1840’lı yıllarda Ortabatı Eyaletlerinin ticari merkezi hâline geldi. Lokasyonu ve güçlü altyapısı (demiryolları ve telegraf) sayesinde her seviyeden iş insanını kendisine çekti. Bu süreçte ise mucit Cyrus McCormick babasının cihazını tamamlayarak tarımın gelişimine yüksek seviyede nüfuz eden yeni bir araç tanıtmış oldu. Bahsedilen bu cihaz, çiftliklerin verimliliğini çok artıran bir tahıl öğütücüsüydü.

Ortabatı’nın her yerinden çiftçiler tahıllarını alıcılarına satmak için Chicago’ya gelirdi. Bir ürünün fiyatı veya değerini belirlemek için kullanılabilecek bir prosedür de bulunmuyordu. Fiyatlar sık sık alıcıya bağlı olurdu. Ayrıca Chicago’ya gelen çiftçiler şehirdeki arzın çok yüksek olmasıyla karşılaşabiliyordu. Arz, talebi çok aştığı bu durumda ürünlerin fiyatı bundan etkilenirdi. Alıcılar da yine aynı şekilde tahılı taşıma konusunda, özellikle de yılın soğuk aylarında, sorunlar yaşıyordu.

Birleşik Devletlerde de vadeli işlem piyasaları bu şekilde başlamış oldu. Bu zorlukların sonucu, çiftçilerin ve tüccarların ürünlerin teslimatı dâhilinde yaşanabilecek gecikmeyi gözden geçirerek sözleşmeler yapmaları oldu. Kontratları genellikle şöyleydi: çiftçi sonbahar sonunda veya kış başında tüccara tahılını satardı. Çiftçinin amacıysa, bu tahılların mesela nehir yoluyla veya başka bir şekilde taşınması mümkün olana kadar ürünleri saklayabilmekti. Çiftçiler her kış tahılların fiyatının düşme riskiyle karşılaştıklarından bu dikkate almaları gereken bir durumdu. Tahılı satın alan tüccarlarsa kendilerini tam olarak bu durumdan korumak için Chicago’ya seyahat ederlerdi. İlkbaharda tahıl arzı bulundurmak için oradaki tahıl öğütücüleriyle sözleşmeler yaparlardı. Bu şekilde de hem alıcılar, hem de satıcılar tahıl için kabul edilebilir bir fiyatta anlaşırlardı.

Reddedilemeyecek avantajları yüzünden vadeli işlem sözleşmeleri gittikçe yaygınlaşmaya başlamaktadır. Vadeli işlem sözleşmesinin alıcısı tahılı almaktan vazgeçebilir ve bu hakkını ilgilenen bir kişiye satabilir. Veya söz konusu tahıl miktarını zamanında teslim edemeyen veya teslim etmek istemeyen çiftçi ise bu sorumluluğu başka bir çiftçiye satabilir. Kötü hava durumunda ise vadeli işlemleri satın alan tüccarlar ekinler zarar gördükten sonraki fiyatından çok daha ucuza satın alarak kâr etmiş oldular. Tersine fazla mahsul söz konusu olduğunda ve fiyatlar düştüğü durumdaysa vadeli işlem sözleşmeleri tüccarlar için çok da kârlı olmamış olsa da çiftçiler için kârlıdır.

Zaman geçtikçe spekülatörler de vadeli işlemlere ilgi duymaya başladı. Bu kişilerin genellikle tahıla ihtiyacı yoktu. Bu tarz aktörlerin sadece tek bir hedefi vardı; ucuzdan alıp pahalıdan satmak. Bu alım satım modeli bugünün kripto ortamlarında kullanılana yakındır.

İnsanlar ilk başta bu borsada sadece tahıl mahsullerinin (mısır, arpa, yulaf vb.) ticaretini gerçekleştirirdi, fakat daha sonra vadeli işlem sözleşmeleri diğer ürünler ve hizmetlere de genişletildi. 1960 yılında Chicago Ticaret Kurulu’nun (CBOT)* çiftlik hayvanları ve donmuş domuz eti ile rekabet içindeki Chicago Ticaret Borsası’nda (CME)** vadeli işlemlerin ticareti yapılmaya başlandı. 1982 yılındaysa %100 elektronik altın ve gümüş vadeli işlem sözleşmeleri CBOT’a girişini yaptı. 1982 yılının devamında ise vadeli işlemler Birleşik Devletlerde vadeli borsalar arasındaki en popüler endeks olan S&P 500’de*** belirdi.

1999’daysa CME ilk defa hava durumu vadeli işlemlerini tanıttı. Bu vadeli işlemler ülkenin tarım ve enerji sektöründeki fiyat risklerinin düşürülmesini mümkün kılmaktadır. Hava durumu vadeli işlemleri CME’de 1997 yılından itibaren takası gerçekleştirilen, standart borsa sözleşmeleridir. Hava durumu vadeli işlemlerinin varlıkları atmosferik basınç, sıcaklık, rüzgar hızı ve havadaki nemdir.

* Chicago Ticaret Kurulu (CBOT), tarım emtiaları dâhilinde uzmanlaşan en eski vadeli işlem borsasıdır.

** Chicago Ticaret Borsası (CME); para birimleri, tarım mahsulleri, metaller, yakıt ve çok daha fazlasının takasını gerçekleştiren, dünyanın en büyük ve en eski borsalarından biridir.

*** S&P 500 Endeksi, Amerikan Standard & Poor’s 500 Endeksi’nin kısaltmasıdır. Bu endeks ise NYSE ve NASDAQ borsalarında listelenen en büyük ABD şirketlerini içerir.

Kriptoda future işlemi nedir? Bitcoin vadeli işlem nedir?

Geleneksel futures, veya vadeli işlemler, neredeyse yüz yıl kadar önce ortaya çıktı. Fakat kripto para vadeli işlem ticareti sadece yakın bir tarihte, 2017’nin sonunda mümkün oldu. Future piyasa nedir? BTC vadeli işlemler nedir? Bunları daha iyi kavramak ve sorularınıza cevap alabilmek için okumaya devam.

CME borsası dijital varlık alım satımı hizmetleri sağlamak için ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC) tarafından mevzuat onayı ve Bitcoin vadeli işlemleri gibi sertifikasyonlar alabildi. Kullanıcılar fiyatların düşeceğine dair pozisyonlar açabildi ve bu da uzun süre devam eden bir ayı piyasasına neden oldu.

Sadece birkaç yıl sonraysa BTC türevlerinin çıkarılmasının asıl nedenini öğrendik. Eski ABD Emtia Vadeli İşlemler Komisyonu Başkanı (CFTC) Christopher Giancarlo 2017 yılında Bitcoin vadeli işlemlerinin piyasaya sürülmesinin kripto baloncuğunu patlatmaya yardımcı olduğunu kabul etti.

O hâlde kripto vadeli işlemleri tam olarak nasıl işlemektedir? Yukarıda bahsedildiği gibi, vadeli işlem sözleşmeleri sahip olmadan bir varlığın fiyat tahminini gerçekleştirebilmenizi sağlar. Teorik olarak bu daha az riskli ve daha kârlı bir ticaret işlemidir. Fakat kripto vadeli işlemlerinin kendi kuralları vardır, bu yüzden oynaması çok da kolay olmayabilir.

Bu tarz sözleşmelerde başarılı bir şekilde etkileşime geçmek için bazı yöntemler ve stratejiler bulunur. Basit vadeli işlem alım satımı türüne göre değişir. Sizinle bu türleri ve nasıl kullanıldıklarını bir sonraki kısımda tartışacağız.

Kripto vadeli işlem sözleşmesi türleri

Koşulların doğasına göre vadeli işlemler aşağıdaki türlere ayrılır:

  • Teslim edilebilir vadeli işlemleri ham materyaller ve değerli metaller gibi teslim edilebilecek bir varlığın alımı veya satımına dayanır.
  • Endeksler gibi teslim edilemeyecek veya taşınamayacak varlıklar için uzlaşmaya dair vadeli işlemler bulunur.

Ama kripto para dünyasında standart ve sürekli vadeli işlemler bulunur. Bu kısımda da size kripto vadeli işlem ticaretini açıklayacağız.

Standart kripto vadeli işlem sözleşmeleri

Standart sözleşmelerin belirli bir tamamlanma tarihi olur. İki gruba ayrılırlar:

İlk grup ürünlerin belli bir saat ve fiyattan teslimine dayanır. Bu sözleşme teslimat tarihi ve sabit bir fiyata dayanır. Eğer satıcı bitiş tarihinden önce ürünleri alıcıya sağlamazsa, satıcı bir “ceza” alır.

1. Durum: Bir tüccar X şirketinin 200 hissesi için bir vadeli işlem sözleşmesi satın aldı. Hisse fiyatı bitiş tarihiyle beraber hisse başı 100 dolardı. Sözleşmenin sonuçlanma gününde vadeli işlemler tüccarın hesabından çekilir ve 100 dolardan 200 hisse hesabına yatırılır.

İkinci grup ise söz konusu varlığın teslimatı olmadan basit bir uzlaşmaya dayanmaktadır. Bu durumda, borsa veya broker sözleşmenin satın alınan fiyatı ve bitiş tarihindeki fiyat farkını hesaplayacaktır.

2. Durum: Bir tüccar bir ay boyunca 10 000 dolardan 1 BTC vadeli işlemi gerçekleştirir. Bir ay sonra varlığın fiyatı 12 000 dolara yükselir. Anlaşma sonuçlandığı zaman 2000 dolar değerinde bir kâr elde edecektir. Veya fiyatı 8000 dolara düşerse de tüccar 2000 dolar bir kayıp yaşayacaktır.

Aynı zamanda futures (vadeli işlemler) dışında forward (alivre sözleşme) türü de bulunur. Forward ve futures arasındaki farklar kısaca şartları ve koşullarına dayanmaktadır. Vadeli işlemler genellikle standart, belli başlı koşullarla gerçekleşirken alivre sözleşmeler kişiler arasında direkt olarak, over the counter (OTC) yöntemiyle gerçekleştiğinden ve bir aracı bulunmadığından tüm şartlar ve koşullar değiştirilebilir.

Sürekli kripto vadeli işlem sözleşmeleri

Kriptoda sürekli vadeli işlemler nedir? Sürekli vadeli işlemler aynı normal vadeli işlemler gibidir fakat bir bitiş tarihleri bulunmamaktadır. İnsanlar bu tarz sözleşmelerin ticaretini sürekli olarak gerçekleştirebilir. Sürekli alım satım sözleşmelerindeki kârlar fon oranına ve uzlaşma anındaki varlığın fiyatına bağlıdır.

Fon oranı (fonlama) varlığın sözleşmedeki fiyatına ve varlığın spot piyasasındaki fiyatına göre tüccarların uzun ve kısa pozisyonlarına göre düzenli ödemeler şeklinde yapılır.

Fonlama mekanizması tüccarların söz konusu varlığın sözleşmedeki fiyatını piyasa fiyatına yakın tutarak para kazanmalarını ve fiyatı sabit tutmalarını sağlar. Kripto para fiyatları yükseldiği zaman, kısa pozisyonları olan kullanıcılar uzun pozisyonları olan kullanıcılara ödeme yapar. Fiyatlar düştüğü zaman ise tam tersi bir durum gerçekleşir.

Mesela, BTC’nin fiyatının düşeceğini düşünüp 1 BTC satmak için kısa pozisyon açtığınızı varsayalım. Diğer tüccar da varlığın fiyatının yükseleceğini düşünüyor ve satın almak için bir uzun pozisyon açıyor. Her 8 saatte bir borsa sözleşmenin belirlenen fiyatı ve varlığın spot fiyatı arasındaki farkı hesaplanacaktır. Açık pozisyonu olan tüccarlar pozisyonlarına ve varlık fiyatına göre ödeme alacak veya ödeme yapmak zorunda kalacaklardır.

Kaldıraç

Kaldıraçlı vadeli işlem sözleşmelerinin bir diğer önemli ögesidir. Mesela spot piyasasından Bitcoin almak istediğinizi varsayalım, bu varlığın tam fiyatını ödemeniz gerekmektedir. Fakat vadeli işlem piyasasında aynı şeyi satın almak için coin’in piyasa değerinin bir kısmını ödemeniz gerekmektedir.

Kaldıraçlı vadeli işlem piyasasındaki tüccarlar için bir mıknatıs gibi davranır. Sermayeyi en yüksek seviyede verimlilikle kullanmanızı sağlar. Vadeli işlem sözleşmesi değerin sadece bir miktarını ödeyerek Bitcoin vadeli işlemi açmanızı sağlayabilir. Kaldıraç ne kadar yüksekse, bir pozisyona o kadar az para aktarmanız gerekmektedir.

Marjin

Piyasada bir pozisyon açabilmek için önce bir başlangıç marjı gereklidir. Yani bir pozisyon daha açmak için belli bir seviyede marj miktarı gerektiği anlamına gelir. Bakım marj oranı da açılan alım satım pozisyonunu açık tutabilmek için gereken asgari miktara denir.

Bakım marjı sürekli izlendiğinden kullanıcının teminat miktarı da bu şekilde takip edilmiş olur. Bir tüccarın bu bakım marjı limitine ulaşması durumunda ise pozisyonu tasfiye edilir.

Kripto vadeli işlem ve opsiyon piyasası: ne farkı var?

Opsiyonlar (options) ve vadeli işlemlerin (futures) ikisi de kripto tüccarlarının çeşitlendirme yapmak için günlük kullanabilecekleri, yararlı araçlardır. Bitcoin ve Ethereum dâhilindeki opsiyon ticaretinin toplam hacmi 2021 yılında yaklaşık olarak 387 milyar dolara ulaşmıştı. Bitcoin itibarında futures nedir veya opsiyon piyasaları nedir, bunların ne farkı var bilmek istiyorsanız aşağıdan devam.

İkisi de kripto türevidir. Bu da demektir ki değerleri hisseler, emtialar veya kripto para birimleri gibi arkasında olan varlıklar sayesinde değerleri bulunmaktadır. Ne opsiyonlar ne de vadeli işlemler bir varlığın sahipliğini kapsamaz.

Peki opsiyon sözleşmesi nedir? Opsiyonları satın alanların kripto para birimini belli bir tarihten daha önceden belirlenen bir fiyattan satmaya hakkı vardır, fakat zorunluluğu yoktur. Garantiyi de istiyorsanız sözleşmeyi satın alırken bir miktar para ödemeniz gerekmektedir. Vadeli işlemler ise hiçbir ekstra ödeme gerektirmeden süresi bittiği an sözleşme sahibini daha önceden belirlenen bir fiyattan ödemeyi yapmak zorunda tutar.

Bu iki sözleşme arasında opsiyonlar daha güvenli sayılır. Bu aracın direkt kendi ismi de tüccarı zorunlu tutmayacağını açıklar, tüccara satmak veya almak için bir “opsiyon” veya seçenek verdiğini gösterir.

Nasıl Bitcoin vadeli işlemi yatırımı yapılır?

BTC coin vadeli işlemleri fiyat değişkenliği ve ters fiyat hareketlerine karşı koruma sunar. Ayrıca kripto tüccarlarının BTC’nin gelecekteki fiyatları konusunda spekülasyon yapmalarına olanak verir. Fiyatın yükselmesini bekliyorsanız uzun Bitcoin pozisyonları açabilirsiniz. Veya tam tersine fiyatların düştüğü durumlar için kısa Bitcoin pozisyonları da tercih ederek kayıplarınızı azaltabilirsiniz. Piyasa dengesizliği dönemlerinde vadeli işlemleri değerlendirerek pozisyonunuzun tam tersini BTC vadeli işlemlerini kullanarak hedge edebilirsiniz. Bitcoin vadeli işlemlerinin bu şekilde kullanımı fonlarınızı korumuş olur.

BTC vadeli işlemlerinin kripto paraların geniş çapta benimsenmesi ve popülerleşmesini sağladığını düşünenler var. Kısa vade ve orta vade çerçevesinde çok belli olacak bir fark yaratmamış olsalar bile, bu araçların varlığı uzun vadede fiyatı pozitif etkileyebilir ve piyasa değerlenmesini artırabilir.

Kripto vadeli işlemleri ticaretine girişmeden önce ne yapılmalı?

Vadeli işlemlere girmeden önce epey hazırlanmanız gerekir. En azından marjin ve vadeli işlemlerin farkı (margin ve futures farkı) dâhilinde derinlemesine bilgi sahibi olmanız önemlidir. Bilinçli riskler alın ve şansınıza değil, bilginize güvenin.

1. Alım satım stratejinizi seçin

Kripto vadeli işlemler için alım satım stratejinizi; kişilik özelliklerinizi, yaşam tarzınızı, riske tahammül etme seviyenizi ve uzun vadeli hedeflerinizi baz alarak geliştirin. Ne tür bir tüccar olduğunuzu, riske tahammül seviyeniz ve finansal hedeflerinizle birlikte belirleyin. Ayrıca kişiliğinize uygun alım satım araçlarının ne olduğunu düşünün. Her seçeneğin ne kadar etkili olduğunu ve bu durumlarda nasıl tepki vereceğinizi öğrenin.

2. Planlayın

Hareketlerinizi tam olarak anlamanız risk yönetiminize yarar sağlayacaktır. Planlama aşamasında giriş ve çıkış pozisyonunuzu, giriş ve çıkış göstergelerinizi, pozisyon boyutunuzu ve stop-loss kullanımınızı önceden belirlemeniz mühimdir.

Böylece stresinizi de azaltırsınız. Aynı zamanda daha fazla alım satım fırsatınız olmuş olur, alım satım alışkanlıkları geliştirmeyi öğrenirsiniz ve bir yandan da bilinçli gelişim yaşarken ticarete karşı ciddi bir bakış açısı kazanırsınız.

3. Risk yönetimi

Ne kadar kaybetmeyi kabullenebileceğinizi kendiniz belirleyin. Bütün paranızı yatırmayın, kazanç ve kayıplarınızı kontrol altında tutun. Mesela kârınızı kaybetme desenlerinizi gösteren bir tablo oluşturun. Getiri ve kayıpların yaşanabileceğinin bilinmesi, biri veya diğerinin ihtimali olduğunun farkındalığı sayesinde durumu kontrol altında tutabilir ve sinirlerinizi bozmazsınız.

4. Sorumluluk

Kendiniz için gerçekçi hedefler belirleyin ve yaşamak için kullanmanız gereken parayı asla kullanmayın. Kripto para ticaretinin genel prensipleri belli bir bilgi seviyesi, risklerin ve beklentilerin anlaşılması ve sakin davranmaya dayanmaktadır.

Bitcoin vadeli işlemleri alım satımı nerede yapılabilir?

Bu vadeli işlem sözleşmelerin ticaretini gerçekleştirmeniz için bugünün platform seçimi daha önce hiç bu kadar iyi olmamıştı. Kripto paraların popülerliği ile de bu platform son hızla büyümeye devam ediyor. Kripto platformlarının rekabeti kızışmaya devam ederken de alım satım faaliyetleriniz için çekici tekliflerle karşılaşabilirsiniz. Örnek olarak, WhiteBIT bu fırsatlar denizinde tonlarca imkân sağlar desek az olur. Arayüzünden birkaç tık ile işlem tamam. WhiteBIT vadeli işlem nasıl yapılır hemen bakalım.

WhiteBIT’te vadeli işlem ticaretine dair basit bir rehber

Hesabınızda fiat para veya kriptonuz bulunduğu takdirde WhiteBIT kripto borsasında sürekli vadeli işlem sözleşmesi satın almak için birkaç hareket yapmanız yeter:

  • Borsa menüsünün sol üst köşesindeki “Vadeli İşlemler” sekmesine gelin;
  • “USDT marjinli sözleşme alım satımı”na tıklayın;
  • Emir türünü, almak istediğiniz varlığı ve kaldıraç oranını seçin;
  • “Satın Al”a tıklayın.

Bir vadeli işlem sözleşmesi satmak için ise aynı işlemleri gerçekleştirip “Satış” butonuna tıklamanız gerekmektedir. Fonlama oranını ve ödeme saatine geri sayımı grafiğin sol üst köşesinde bulabilirsiniz.

WhiteBIT dünya çapından 4 milyondan fazla kullanıcısı, 350’den fazla işlem çifti ve günlük en yüksek ortalama alım satım hacmi olan 2.5 milyar dolarıyla Avrupa’nın en büyük kripto para borsaları arasındadır. Platform; spot alım satımı, marj ticaretine 20x ve vadeli işlem ticaretine 100x’e kadar kaldıraç sunmaktadır.

WhiteBIT; CER.live’a göre en güvenli üç kripto borsasından biri olmasıyla beraber aynı zamanda Hacken tarafından da (AAA derecesiyle) dünyanın en güvenli ikinci borsası olarak seçilmiştir.

Kriptoda vadeli işlemlerin avantajları

Kripto vadeli işlemleri hem varlıkların yükselişi hem de düşüşü gibi türlü türlü piyasa hareketlerinden kâr edebilmenize fırsat tanır. Aynı zamanda bu sözleşmeler kaldıraç kullanmaya izin verdiğinden yatırımcılar varlığın fiyatının sadece bir kısmını ödemeyi seçebilir. Vadeli işlemler ayrıca portföyünüzü hedge etmenizi mümkün kılar. Yani varlık fiyatlarındaki kısa dönemli düzeltmelerin etkisini azaltmanıza yardımcı olur. Kısacası, vadeli işlemlerin avantajları aşağıdaki gibidir:

  1. Herhangi bir varlık için (kripto, altın, petrol vb.) sözleşme yaratma ve fiyatını kendiniz belirleme kabiliyeti;
  2. Sürekli sözleşmelerin ticareti 7/24 gerçekleştirilir ve tüccarlara kolaylık tanır;
  3. Pozisyon açmak için az bir miktar gerektirir;
  4. Kaldıraç kullanarak kazanç sağlama fırsatı sunar;
  5. Portföy çeşitlendirme ve açık pozisyonlara hedging yapabilme;
  6. Hem ayı hem de boğa piyasalarında kazanma fırsatı.

Vadeli işlemlerin ticaretine dair koşullar kullandığınız platforma göre değişebilir. Bu sebeple size en iyi alım satım ortamını sunan platformu seçmenizde yarar vardır.

WhiteBIT’te sürekli vadeli işlem ticareti

Kullanıcılar WhiteBIT’te sürekli vadeli işlemleri aşağıdaki işlem çiftlerinde gerçekleştirebilir:

USD M vadeli işlemleri nedir? M kripto vadeli işlemleri (marjinli sözleşmeler) Tether (USDT) ve diğer stabil kripto paraları kullanırlar. Mevcut alım satım sözleşmesi ise USDT-M’dir, diğer bir deyişle sözleşmelerin sonuçlanma süreci USDT ile hallolur.

“2x, 5x, 10x kaldıraç” gibi ibareler görürseniz o sayının yanındaki “x” fonlarınızın ödünç alınan fonlara oranı demektir. Yani 2x kaldıraç ile 1:2 oranda alım satım gerçekleştirirsiniz. Bu durumda borsa orijinal miktarın iki katı kadar bir borç sağlamış olur.

3. Durum: 10 USDT’niz bulunuyor ve BTC almak istiyorsunuz. Diyelim ki 1 BTC = 10 000 USDT ediyor. 10 USDT ile 0.001 BTC alabilirsiniz. Şimdi de 20x kaldıraç kullandığınızı hayal edelim. Bu hâlde 10 USDT değil 200 USDT’niz olur, yani 0.02 BTC satın alabilirsiniz. Veya WhiteBIT’te vadeli işlemler 100x’e kadar çıktığından 10 USDT miktarınız ile işlem yaptığınızı varsayarsak 1000 USDT miktarıyla 0.1 BTC almış olursunuz.

WhiteBIT’te vadeli işlem yapmanın avantajları:

  1. İşlem ücretleri spot piyasası ve marj ticaretinden daha azdır. Piyasa alıcıları (borsanın likiditesini azaltanlar) için %0.035’tir ve piyasa yapıcıları (borsaya likidite sağlayanlar) için ise %0.01’dir;
  2. 100x’e kadar kaldıraç ayarlanabilir;
  3. Asgari sözleşme ücreti 5.05 USDT’dir.

Kripto para vadeli işlemlerinin riskleri

Kripto vadeli işlemlerinin hem artıları hem de eksileri vardır. Biraz da bu aracın muhtemel risklerinden bahsedelim:

  1. Tüccarların söz konusu varlığı önceden belirlenen bir fiyattan bitiş süresinde transfer etmesi gerekmektedir;
  2. Kripto para birimlerinin yüksek değişkenliği tüccarların fonlarının kaybına yol açabilir;
  3. Kaldıraç kullanımı dolayısıyla pozisyonları sağlama almanın bedeli çok yüksek derecede artabilir.

Kripto para piyasalarındaki yüksek değişkenlik ya tüccara yarar sağlayabilir ya da tüm oyun planlarını bozabilir. Piyasanın hareketinin tahmini konusunda hiçbir garanti sağlanamaz. Kaldıraç da illa başarı sağlayacak diye bir şey yoktur. Acemiler kaldıraç kullanımı dolayısıyla çok büyük kayıplar yaşayabilir. Özellikle risk yönetimi stratejilerini kullanmayan tüccarlar bundan epey zarar görebilecektir.

Sonuç

Kriptoda vadeli işlemler tüccarların gelecek varlık fiyatlarının spekülasyonunu gerçekleştirerek kullanabilecekleri güçlü bir araçtır. Doğru ellerde yararlı olsa da duygusal ve şansına inanan tüccarlar için kullanımı tehlikelidir. Bugünlerde çoğu platform vadeli işlem yapmanıza izin vermektedir. Kripto ortamına kendi koşullarınızda girmek artık çok da zor değil. Asıl dikkat edilmesi gerekenler ise; finansal hedeflerinizin farkında olmak, riskleri göz önünde bulundurmak, bir alım satım stratejisi belirlemek ve bilginizi güncel tutmak. Vadeli işlem borsalarının temel noktalarını anlamak çok ciddi bir ilerleme katetmenizi sağlayacaktır. Vadeli işlemler piyasasına girişmeden önce derinlemesine araştırma yaptığınıza emin olun.

FAQ

Kripto parada vadeli işlemler belli koşullar sağlandığı zaman gelecekte bir işlemin gerçekleşeceği anlamına gelir. Bunlar sayesinde tüccarlar gerçek bir varlığa sahip olmadan dijital varlıklara erişim sağlayabilmektedirler.

Marj ticaretinde olduğu gibi; hisseler, emtialar ve kripto paralar varlık olarak davranabilmektedir. Taraflar, önceden belirlenen bir tarihte, varlığın satın alındığı zamanki fiyatı önemsemeden, sorumluluklarını yerine getirmek zorundadırlar.

Satın alma opsiyonu nedir bilmek için önce hem opsiyonların hem de vadeli işlemlerin kripto türevleri olduğunu anlamak gerekir. Değerleriyse hisseler, emtialar ve kripto paralar gibi arkasındaki varlıklarla sağlanır. Ne opsiyonlar ne de vadeli işlemler bir varlığın sahipliğini sağlamaz.

Opsiyonlar ile vadeli işlemlerin en büyük farkı tüccarların opsiyonları almaya veya satmaya karar verebilmesidir, bir zorunluluk bulunmaz. Vadeli işlemlerin ise koşulları önceden belirlenir ve süresi bittiği zaman yerine getirilmesi gerekir.

Aynı şekilde put veya call option nedir diye düşünüyorsanız o da çok kolay. Put option (satma opsiyonu) ve call option (satın alma opsiyonu) olarak bulunur. Fakat yine de bir zorunluluk içermezler.

Sürekli vadeli işlem sözleşmeleri, isminden de anlaşılacağı üzere, bitiş tarihi bulundurmaz, o yüzden de sınırsız süre boyunca tutulabilirler.

Standart vadeli işlem sözleşmeleri ise tarafların önceden belirlediği tarihte sona erdiğinden anlaşılan koşullar sağlandığı hâlde işlevini gerçekleştirir.

Kaldıraçla ticaret yapma kabiliyeti sayesinde çok düşük bir miktar sermaye ile başlayabilirsiniz. Vadeli işlem ticareti sözleşmesini aldığınız varlığın fiyatının sadece bir kısmını ödemenizle gerçekleşir.

Yani fonlarınızı düzgün yönetip risklerin farkında olursanız başlangıçta çok az bir miktar para ile sermayenizi geliştirebilirsiniz. Ayrıca kripto vadeli işlem platformlarının komisyon ücretlerine de dikkat etmek önemlidir. Bazı durumlarda ciddi oranda gelirinizi etkileyebilir.

Vadeli işlem piyasası nedir ne değildir iyice anladıktan sonra yüksek oranda kâr kazanılabilse de dikkatli olmak her zaman önemlidir.

Herhangi bir kripto alım satımında olduğu gibi, kripto vadeli işlem sözleşmelerinin belli riskleri bulunur. Kripto para piyasasının yüksek değişkenliği piyasaya yardımcı da olabilir veya zarar da verebilir. Piyasanın hareketinin kesin bir tahmini yapılamaz.

Kaldıraç da aynı zamanda başarıyı garanti etmez. Acemiler bu aracı kullanarak yüksek kayıplar yaşayabilir. Bu özellik düzgün bir risk yönetimi stratejisini takip etmeyen tüccarlara zarar verecektir.